FOB (Free On Board) to jedna z najbardziej popularnych reguł w międzynarodowym handlu, szczególnie w transporcie morskim. Dla wielu firm oznacza ona realne oszczędności i lepszą kontrolę nad kosztami oraz ryzykiem dostawy. Dowiedz się, co dokładnie oznacza FOB Incoterms 2020, jakie są obowiązki kupującego i sprzedającego, oraz kiedy ta forma dostawy jest najkorzystniejsza.

Spis treści:

1. Co oznacza FOB Incoterms 2020?
2. Jakie zasady obowiązują w dostawach FOB?
3. FOB: obowiązki sprzedawcy i kupującego
4. FOB a ryzyko transportu morskiego
5. Koszty transportu i odpowiedzialność stron
6. FOB Incoterms w praktyce – jak to wygląda?
7. FOB vs FCA – która reguła Incoterms będzie lepsza?
8. Podsumowanie – dlaczego warto wybrać regułę FOB?

Co oznacza FOB Incoterms 2020?

Skrót FOB (Free On Board) oznacza „dostarczone na statek” – sprzedający musi dostarczyć towar i umieścić go na pokładzie statku, w wyznaczonym porcie załadunku, wskazanym przez kupującego. Dopiero w tym momencie załadunku towarów, ryzyko i koszty przechodzą na nabywcę.

Co istotne, FOB sprzedawca odpowiada za odprawę celną eksportową, zapewnienie załadunku i dostarczenie kompletu dokumentów przewozowych. Po załadunku towarów, wszystkie obowiązki przejmuje kupujący, który ponosi wszelkie koszty i ryzyko transportu morskiego.

Jakie zasady obowiązują w dostawach FOB?

Zasady Incoterms FOB jasno definiują podział obowiązków. Ta reguła stanowi fundament współczesnego handlu międzynarodowego, szczególnie w sektorach surowcowym, przemysłowym i rolniczym. Zasady są następujące:

• Załadunek na statek – kluczowy moment przeniesienia odpowiedzialności.
• Koszty transportu towarów do portu pokrywa sprzedawca.
• Fracht morski, ubezpieczenie oraz odprawa celna importowa leżą po stronie kupującego.
• Międzynarodowa Izba Handlowa (ICC) opracowuje aktualne wersje Incoterms – ostatnia obowiązująca to Incoterms 2020.

FOB: obowiązki sprzedawcy i kupującego

Obowiązki sprzedającego

• Sprzedający musi dostarczyć towar do portu i umieścić go na pokładzie statku.
• Pokrywa wszystkie koszty załadunku i formalności związane z odprawą celną eksportową.
• Sprzedający ponosi koszty transportu do portu oraz wszelkie koszty związane z dostawą towaru do momentu załadunku.
• Dostarcza dokumenty przewozowe, w tym konosament.

Obowiązki kupującego

• Fob kupujący organizuje i opłaca transport morski oraz ubezpieczenie towaru.
• Kupujący ponosi koszty cła, podatków i przeładunku w porcie docelowym.
• Ryzyko przechodzi na kupującego w momencie, gdy towar jest już na pokładzie statku.

FOB a ryzyko transportu morskiego

Reguła FOB jasno określa, kiedy dochodzi do przekazania ryzyka. Od momentu załadunku na statek, to kupujący ponosi wszelkie ryzyko, w tym ryzyko uszkodzenia towaru lub jego utraty. To dlatego tak ważne jest właściwe ubezpieczenie towaru i wybór sprawdzonego przewoźnika.

Koszty transportu i odpowiedzialność stron

W przypadku dostaw na zasadach FOB:

• Sprzedający ponosi koszty przygotowania ładunku i transportu do portu.
• Koszty frachtu morskiego, opłat celnych oraz koszty transportu morskiego są pokrywane przez kupującego.
• Ponosi wszelkie koszty związane z dalszym przewozem od portu załadunku do portu przeznaczenia.
• Jeśli towar zostanie uszkodzony po załadunku, kupujący ponosi wszelkie ryzyko.

FOB Incoterms w praktyce – jak to wygląda?

Załóżmy, że polski eksporter sprzedaje stal do klienta w Malezji. Zawierają umowę na warunkach FOB Gdańsk. Oznacza to, że:

• Sprzedający musi dostarczyć stal do portu Gdańsk, opłacić transport krajowy, koszty załadunku i przeprowadzić odprawę celną eksportową.
• W chwili, gdy towary zostały dostarczone na pokład statku, odpowiedzialność i wszystkie koszty związane z frachtem przejmuje kupujący.

Takie podejście minimalizuje ryzyko sporu – obie strony wiedzą, gdzie kończy się obowiązek jednej, a zaczyna drugiej.

FOB vs FCA – która reguła Incoterms będzie lepsza?

Choć FOB jest bardzo popularną regułą, nie jest zawsze zalecany w przypadku transportu kontenerowego. W takich sytuacjach nieraz lepiej sprawdza się FCA (Free Carrier). Dlaczego?

• W przypadku FCA sprzedawca dostarcza towar do terminala, nie na statek.
• FCA lepiej pasuje do frachtu kontenerowego, który często przekazywany jest przewoźnikowi w terminalu, a nie bezpośrednio na statek.

Więcej na temat FCA możesz dowiedzieć się przechodząc do artykułu poprzez kliknięcie w link.

Podsumowanie – dlaczego warto wybrać regułę FOB?

Wybór FOB Incoterms 2020 może zapewnić wiele korzyści, takich jak:

• Przejrzystość w zakresie kosztów transportu towaru i odpowiedzialności.
• Możliwość negocjacji ceny towarów dzięki jasnemu podziałowi obowiązków.
• Minimalizacja ryzyka nieporozumień przy handlu międzynarodowym.
• Elastyczność i bezpieczeństwo w logistyce morskiej, gdy dobrze zorganizujesz załadunek na statek.