W transporcie morskim i lotniczym do Stanów Zjednoczonych jednym z kluczowych elementów odprawy celnej jest dokument AMS (Automated Manifest System). To elektroniczny system przekazywania i weryfikacji danych o ładunku, który stanowi podstawę do kontroli bezpieczeństwa i legalności przewozu towarów. Każdy spedytor, przewoźnik lub eksporter, który wysyła ładunki do USA, musi zrozumieć zasady działania AMS, by uniknąć opóźnień, kosztów oraz kar finansowych.
Spis treści
- Co to jest dokument AMS?
- Jak działa system AMS w praktyce?
- Jakie dane należy przekazać w dokumencie AMS?
- Obowiązki spedytora i przewoźnika w ramach AMS
- Konsekwencje braku zgłoszenia AMS
- Dlaczego system AMS jest tak ważny?
- Podsumowanie
Co to jest dokument AMS?
AMS (Automated Manifest System) to zautomatyzowany system manifestów wprowadzony przez Urzędy Celne i Ochrony Granic USA (Customs and Border Protection – CBP). Jego celem jest kontrola danych o ładunkach wpływających do Stanów Zjednoczonych, a także tych, które jedynie tranzytują przez terytorium USA lub Meksyku.
System AMS został uruchomiony w 2004 roku jako część działań zwiększających bezpieczeństwo przewozów międzynarodowych po wydarzeniach z 2001 roku.
Jak działa system AMS w praktyce?
System AMS umożliwia elektroniczne zgłoszenie danych o ładunku przed jego wysyłką. Zgłoszenie musi zostać złożone co najmniej 24 godziny przed opuszczeniem portu załadunku. Dane przekazywane są drogą elektroniczną przez spedytora, przewoźnika lub linię żeglugową do systemu CBP.
Po przesłaniu informacji, ładunek otrzymuje numer referencyjny, który pozwala śledzić jego status – od momentu załadunku, przez transport, aż po zwolnienie w porcie docelowym.
Jakie dane należy przekazać w dokumencie AMS?
Dokument AMS musi zawierać kompletne i precyzyjne informacje dotyczące przewożonego ładunku. Do najważniejszych danych należą:
- pełna nazwa i adres nadawcy (shipper) oraz odbiorcy (consignee),
- nazwa statku, numer rejsu i kod SCAC (Standard Carrier Alpha Code),
- dokładny opis towaru, jego ilość i waga,
- numer kontenera i numer plomby,
- port załadunku i port przeznaczenia,
- planowana data wpływu statku do pierwszego portu w USA,
- dane dotyczące kraju pochodzenia i pierwszego portu zagranicznego,
Wszystkie te informacje muszą być zgodne z dokumentami transportowymi – w szczególności z konosamentem morskim (Bill of Lading) lub lotniczym listem przewozowym (AWB). Ponadto warto w tym miejscu zaznaczyć, że pomimo występowania podobieństw np. w zakresie podawanych danych AMS i ISF to dwa odrębne dokumenty! Obydwa z nich należy wysłać oddzielnie w wyznaczonym terminie.
Obowiązki spedytora i przewoźnika w ramach AMS
Za poprawność i terminowość zgłoszenia w systemie AMS odpowiada spedytor lub przewoźnik. To oni muszą zadbać o to, by dane o przesyłce zostały przekazane w odpowiednim czasie i formacie.
W praktyce spedytor często działa w imieniu eksportera, przesyłając dane do amerykańskich służb celnych za pośrednictwem zintegrowanych platform elektronicznych. Po akceptacji zgłoszenia przez CBP, spedytor otrzymuje potwierdzenie w postaci unikalnego numeru zgłoszenia AMS.
Konsekwencje braku zgłoszenia AMS
Brak lub nieprawidłowe zgłoszenie w systemie AMS wiąże się z poważnymi sankcjami finansowymi.
Urząd Celny USA może nałożyć karę do 10 000 USD za każde naruszenie, a w skrajnych przypadkach zatrzymać ładunek lub odesłać go z powrotem do portu nadania na koszt eksportera.
Opóźnienie w przesłaniu danych lub błędne informacje mogą również skutkować wstrzymaniem odprawy celnej i wydłużeniem całego procesu logistycznego.
Dlaczego system AMS jest tak ważny?
AMS stanowi kluczowy element współczesnej logistyki międzynarodowej i bezpieczeństwa transportu towarów.
System pozwala służbom celnym na wcześniejsze wykrywanie potencjalnych zagrożeń, przyspiesza proces odprawy i minimalizuje ryzyko przestojów w portach.
Dzięki automatyzacji danych, przewoźnicy mogą szybciej uzyskiwać decyzje o zwolnieniu towaru, a same procedury stają się bardziej transparentne i przewidywalne.
AMS to również istotny element polityki bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych, zapobiegający przemytowi.
Podsumowanie
Dokument AMS to nie tylko obowiązek formalny, ale przede wszystkim narzędzie kontrolne i bezpieczeństwa w międzynarodowym łańcuchu dostaw. Jego prawidłowe wypełnienie i terminowe zgłoszenie jest warunkiem sprawnego transportu towarów do USA.
Każdy eksporter, spedytor i przewoźnik działający w handlu transatlantyckim powinien znać zasady systemu AMS i traktować je jako standard codziennej praktyki logistycznej. W dobie automatyzacji i cyfryzacji procedur celnych, AMS stanowi nieodłączny element globalnego transportu morskiego i lotniczego.